Od 1 października 2018 przedsiębiorstwa działające w oparciu o ustawę o rachunkowości powinny sporządzać sprawozdania w strukturze logicznej oraz formacie udostępnionym w BIP na stronie Ministerstwa Finansów. W Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwo w sierpniu 2018 napisało, że:
„Ministerstwo Finansów informuje, iż struktury logiczne oraz format sprawozdań finansowych sporządzanych zgodnie z MSR obecnie nie będą opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów”.
Znamiennym jest oczywiście słowo „obecnie” gdyż wskazuje, że publikacja taka jednak kiedyś nastąpi.
To już nie jest napisane w tym miejscu, ale w zasadzie jest już wiadomo w jaki sposób będzie kodowane takie sprawozdanie.
21 grudnia 2016 roku Europejski Nadzór nad Rynkami Kapitałowymi (ESMA) ogłosił, że począwszy od 2020 roku, wszystkie raporty skonsolidowane przygotowywane zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) spółek notowanych na rynkach publicznych Unii Europejskiej będą tworzone w formacie Inline XBRL (za chwilę wyjaśnię co to jest). Pozostałe raporty mają być przygotowywane w formacie XHTML (Extensible Hyper Text Markup Language) czyli mają być możliwe do przeczytania za pomocą standardowych przeglądarek bez użycia dodatkowych narzędzi.
Tutaj chwila wyjaśnienia co to jest XBRL oraz Inline XBRL:
- XBRL (Extensible Business Reporting Language) jest to język oparty o XML ale ze zdefiniowanymi standardowymi taksonomiami (czyli pozycjami / pojęciami – takie jak np. depreciation, liability itp. z ustandaryzowanym oznaczeniem czasu, walut itp)
- Inline XBRL – XBRL zapisany w taki sposób, żeby można było obejrzeć sprawozdanie w każdej przeglądarce bez użycia dodatkowych narzędzi.
KNF w lutym 2018 w raporcie dotyczącym nadzoru nad sprawozdawczością finansową emitentów papierów wartościowych prowadzonym w 2017 przypomniał w punkcie 8.7 o obowiązku przygotowywania sprawozdań finansowych właśnie w formacie XHTML a dla sprawozdań skonsolidowanych w formacie Inline XBRL.
Co to dla nas oznacza:
- Po pierwsze standard XBRL jest bardzo dobrze znany na całym świecie. W tym formacie przygotowuje się sprawozdania spółek giełdowych obligatoryjnie w USA, Chinach, Japonii, Indiach, Kanadzie, Chile, Argentynie, Meksyku, RPA, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Holandii, Belgii, Danii, Francji, częściowo w Niemczech, Irlandii, Włoszech, Wielkiej Brytanii i innych. W wielu krajach europejskich trwają właśnie przygotowania do wdrożenia tego standardu.
- Po drugie ze względu na jego międzynarodową standaryzację wiele systemów klasy ERP (np. SAP czy Microsoft Dynamics 365 / AX / NAV) ma moduły, które pozwalają na przygotowanie sprawozdania w takim formacie. Oczywiście przedsiębiorstwa muszą przewidzieć czas i nakłady na przygotowanie szablonów (będą czasami znaczne bo związane z nabyciem oprogramowania i przygotowaniem danych), ale przy kolejnych sprawozdaniach prawdopodobnie będzie to już znacznie prostsze.
- Po trzecie do oglądania tak przygotowanych raportów nie trzeba używać żadnych dodatkowych narzędzi oprócz powszechnie dostępnych przeglądarek.
Innymi słowy dla tej grupy przedsiębiorstw (notowanych na rynkach regulowanych) podstawową grupą interesariuszy, do której kierowany jest raport sporządzony w takim formacie jest dowolny przyszły lub obecny inwestor. Nie musi bowiem on ponosić żadnych nakładów w celu otrzymania informacji. W sposób znakomity wpływa to na zmniejszenie asymetrii informacji.
Oznacza to jednak dużą różnicę w stosunku do formatu w jakim sporządzane są obecnie sprawozdania przedsiębiorstw działających w oparciu o ustawę o rachunkowości (czyli nienotowane na rynkach regulowanych). Tutaj z punktu widzenia ustawodawcy kluczowym odbiorcą okazał się bowiem być Urząd Skarbowy – dane zapisane są w formacie XMLprzyjaznym dla komputera natomiast niezbyt czytelnym dla człowieka. Bez dodatkowego oprogramowania nie można ich łatwo zwizualizować. Natomiast można je bardzo łatwo analizować automatycznie.
Ponadto, jak wynika z powyższego, przedsiębiorstwa notowane na giełdzie nie zostaną objęte dodatkowym raportowaniem podatkowym, które zostało zaszyte w strukturach plików „StrukturyDanychSprFin_v1-0.xsd” oraz „StrukturyDanychSprFin_v1-1.xsd” czyli dla przypomnienia:
- koniecznością przeprowadzenia kalkulacji zgodnie ze schematem:
- Zysk (strata) brutto za dany rok
- Przychody zwolnione z opodatkowania (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych), w tym:
- Przychody niepodlegające opodatkowania w roku bieżącym, w tym:
- Przychody podlegające opodatkowania w roku bieżącym, ujęte w księgach rachunkowych lat ubiegłych w tym:
- Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych), w tym:
- Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku, w tym:
- Koszty uznawane za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym ujęte w księgach lat ubiegłych, w tym:
- Strata z lat ubiegłych, w tym:
- Inne zmiany podstawy opodatkowania, w tym:
- Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym
- Podatek dochodowy
II koniecznością podania danych o strukturze podstawy opodatkowania:
Struktura z kwotami na potrzeby Informacji dodatkowej o rozliczeniu różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym:
- Wartość łączna
- z zysków kapitałowych
- z innych źródeł przychodów
III koniecznością podania podstawy prawnej wystąpienia różnic:
Struktura z kwotami na potrzeby Informacji dodatkowej o rozliczeniu różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym uwzględniająca podstawę prawną
- Podstawa prawna (obowiązkowo podawana dla wartości większych bądź równych 20.000,00 zł)
- Pozostałe (Możliwość łącznego podania różnic o wartościach niższych niż 20.000 zł)
Pozwolicie Państwo, że pozostawię to bez dalszego komentarza. Chciałabym jedynie zwrócić Państwa uwagę, że brak narzędzi do oglądania sprawozdań spółek bardzo istotnie wpływa na zwiększenie asymetrii informacji. Szczególnie w przypadku nienotowanych na rynku regulowanym funduszy inwestycyjnych, SKOK-ów, alternatywnych spółek inwestycyjnych, podmiotów notowanych na New Connect czy też innych podmiotów emitujących np. obligacje.
Czyżby pozostawał nam już tylko opis słowny sprawozdania na stronie przedsiębiorstwa (bez poświadczenia biegłego rewidenta bo on poświadcza przecież sprawozdanie w formacie XML czyli nieczytelnym dla człowieka) ? Opis, którego spółki nie muszą zamieszczać przecież bo publikują oficjalnie sprawozdanie na stronie KRS. W formacie XML oczywiście….
Szanowni Państwo, zapraszam do rozmów i podzielenia się Państwa przemyśleniami w tym względzie.
Agnieszka Baklarz
Biegły rewident
Na początku stycznia 2019 we współpracy z kolegami z firmy Indygo Polska sp. z o.o. opracowaliśmy przeglądarkę e-sprawozdań finansowych. Przeglądarka jest dostępna bezpłatnie na stronie https://e-sprawozdanie.com.pl/pl/i/Bezplatna-przegladarka-e-sprawozdan-finansowych/5
Zachęcamy do korzystania.